Η γαστρίτιδα αποτελεί μια αρκετά συχνή πάθηση του στομάχου, η οποία χαρακτηρίζεται από φλεγμονή του βλεννογόνου που το καλύπτει. Αυτή η φλεγμονή μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως η μόλυνση από το βακτήριο Helicobacter pylori, η παρατεταμένη χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ), το έντονο στρες, ή ακόμη και κακές διατροφικές συνήθειες. Η γαστρίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί με συμπτώματα όπως πόνο ή κάψιμο στο στομάχι, φούσκωμα, ναυτία, εμετούς ή και απώλεια όρεξης.
Για να αντιμετωπίσουμε και να μειώσουμε τα συμπτώματα, η διατροφή παίζει πρωτεύοντα ρόλο. Η σωστή επιλογή τροφών και η αποφυγή ορισμένων τροφών είναι το πρώτο βήμα για να βοηθήσουμε τον οργανισμό μας να επουλώσει το στομάχι.
Τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγεις
1. Καυτερά & πικάντικα φαγητά
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η καυτερή τροφή απλά προκαλεί προσωρινή δυσφορία, όμως για όσους έχουν γαστρίτιδα, τα καυτερά μπαχαρικά όπως το καγιέν, το τσίλι, η μουστάρδα ή οι πικάντικες σάλτσες, μπορούν να ερεθίσουν σημαντικά τον ήδη ευαίσθητο γαστρικό βλεννογόνο. Ο ερεθισμός αυτός προκαλεί αύξηση της παραγωγής γαστρικών οξέων και κατ’ επέκταση επιδεινώνει τα συμπτώματα της γαστρίτιδας, όπως τον πόνο και την καούρα.
2. Όξινα τρόφιμα & ποτά
Τα τρόφιμα με έντονη οξύτητα, όπως οι ντομάτες, τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια, γκρέιπφρουτ), και το ξύδι, μπορούν να αυξήσουν το επίπεδο οξύτητας μέσα στο στομάχι. Αυτό επιβαρύνει τον βλεννογόνο και συχνά προκαλεί αίσθημα ερεθισμού. Αν και αυτά τα τρόφιμα έχουν θρεπτικά οφέλη, καλό είναι να τα αποφεύγεις ή να τα καταναλώνεις με προσοχή και σε μικρές ποσότητες.
3. Τηγανητά και λιπαρά φαγητά
Τρόφιμα όπως οι πατάτες τηγανητές, τα τηγανητά κομμάτια κρέατος, τα τηγανητά αυγά και τα φαγητά fast food περιέχουν υψηλά επίπεδα λιπαρών που καθυστερούν την πέψη και μπορούν να αυξήσουν την παραγωγή γαστρικών οξέων.
4. Γαλακτοκομικά με πλήρη λιπαρά
Πλήρες γάλα, παχύρρευστες κρέμες, λιπαρά τυριά και βούτυρο μπορεί να είναι δύσκολο να αφομοιωθούν όταν το στομάχι είναι ευαίσθητο. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό ή ακόμα και διάρροια σε ορισμένα άτομα. Μπορείς να δοκιμάσεις γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά ή εναλλακτικές φυτικής προέλευσης, όπως γάλα αμυγδάλου ή βρώμης.
5. Επεξεργασμένα τρόφιμα & αλλαντικά
Σαλάμια, λουκάνικα, κονσέρβες και παστά κρέατα περιέχουν συχνά συντηρητικά, αλάτι και νιτρικά άλατα, που μπορούν να ερεθίσουν τον στομαχικό βλεννογόνο και να επιδεινώσουν τη φλεγμονή. Η υπερβολική κατανάλωση αυτών μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο επιδείνωσης της γαστρίτιδας ή ακόμα και να επηρεάσει αρνητικά την εντερική υγεία συνολικά.
Ποτά και ροφήματα που να αποφεύγεις
1. Καφές (με ή χωρίς καφεΐνη)
Ο καφές είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους παράγοντες που επιδεινώνουν τα συμπτώματα της γαστρίτιδας. Η καφεΐνη και άλλες ουσίες στον καφέ διεγείρουν την παραγωγή γαστρικών οξέων, ερεθίζοντας τον βλεννογόνο. Ακόμα και ο ντεκαφεϊνέ μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα σε κάποιους ανθρώπους.
2. Αλκοόλ
Το αλκοόλ καταστρέφει την προστατευτική βλέννα του στομάχου και αυξάνει την οξύτητα. Η συχνή κατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται με φλεγμονή και ερεθισμό, ενώ μπορεί να επιβραδύνει και την επούλωση του στομάχου.
3. Αναψυκτικά & ανθρακούχα ποτά
Τα ανθρακούχα ποτά προκαλούν φούσκωμα, το οποίο μπορεί να αυξήσει την πίεση στο στομάχι και να επιδεινώσει την καούρα ή τον πόνο. Επιπλέον, πολλά αναψυκτικά περιέχουν ζάχαρη ή τεχνητά γλυκαντικά που μπορεί να ερεθίσουν το πεπτικό σύστημα.
Άλλες καθημερινές συνήθειες που να αποφεύγεις
1. Γεύματα αργά το βράδυ
Όταν τρως πολύ αργά το βράδυ, ειδικά πριν κοιμηθείς, το στομάχι σου δυσκολεύεται να χωνέψει σωστά το φαγητό, αυξάνοντας τις πιθανότητες παλινδρόμησης οξέων (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση). Αυτό επιδεινώνει την καούρα και τον πόνο.
2. Γρήγορη κατανάλωση φαγητού
Όταν τρως γρήγορα, δεν μασάς σωστά την τροφή, κάτι που δυσκολεύει την πέψη και μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα ή δυσπεψία. Προσπάθησε να τρως αργά, απολαμβάνοντας κάθε μπουκιά.
3. Κάπνισμα
Το κάπνισμα μειώνει την παραγωγή προστατευτικής βλέννας στο στομάχι και αυξάνει την οξύτητα, επιδεινώνοντας τη γαστρίτιδα και καθυστερώντας την επούλωση.
4. Στρες
Αν και το στρες δεν είναι άμεση αιτία γαστρίτιδας, η χρόνια έκθεση σε στρεσογόνες καταστάσεις αυξάνει τα επίπεδα γαστρικών οξέων και επιδεινώνει τα συμπτώματα. Τεχνικές χαλάρωσης όπως η γιόγκα, ο διαλογισμός ή απλά μια βόλτα στη φύση μπορούν να βοηθήσουν πολύ.
Συμβουλές για καλύτερη διαχείριση
- Κατανάλωνε μικρά και συχνά γεύματα για να μην επιβαρύνεται το στομάχι.
- Μάσησε πολύ καλά το φαγητό σου, βοηθώντας την πέψη.
- Πίνε αρκετό νερό μέσα στην ημέρα, αλλά όχι αμέσως πριν ή μετά το φαγητό, ώστε να μην αραιώσεις τα γαστρικά υγρά.
- Προτίμησε τρόφιμα που μαγειρεύονται βραστά, στον ατμό ή ψητά αντί για τηγανητά.
- Κράτα σταθερό ωράριο γευμάτων, αποφεύγοντας μεγάλες αποστάσεις μεταξύ τους.
- Παρακολούθησε τα συμπτώματα και σημείωνε τι σου προκαλεί δυσφορία ώστε να το αποφύγεις στο μέλλον.
Πότε να επισκεφθείς γιατρό
Αν τα συμπτώματα επιμένουν ή επιδεινώνονται, όπως συνεχή πόνο, έμετο, απώλεια βάρους, δυσκολία στην κατάποση ή αν παρατηρήσεις αίμα στα κόπρανα ή στον εμετό, είναι απαραίτητο να επισκεφθείς έναν γαστρεντερολόγο για εξετάσεις και κατάλληλη θεραπεία.
