Γαστρίτιδα – Τι είναι
Η γαστρίτιδα είναι ο όρος που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε το σύνολο των παθήσεων που έχουν σαν κοινό γνώρισμα τη φλεγμονή στο τοίχωμα του στομάχου. Σε αρκετές περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα λοίμωξης από το ελικοβακτηρίδιο. Η γαστρίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί αιφνίδια (χαρακτηρίζεται ως οξεία) ή σταδιακά σε βάθος χρόνου (χαρακτηρίζεται ως χρόνια). Μπορεί να οδηγήσει σε έλκος και αυξάνει τις πιθανότητες εκδήλωσης καρκίνου του στομάχου. Να σημειώσουμε πως στην πλειοψηφία των ασθενών δεν συνοδεύεται από σοβαρά προβλήματα και με την βοήθεια κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής υποχωρεί.
Σε τι οφείλεται η γαστρίτιδα;
Ο τραυματισμός ή η αποδυνάμωση του βλεννώδους περιβλήματος που προστατεύει το στομάχι έχει σαν συνέπεια τα πεπτικά υγρά να προκαλούν φλεγμονή στο τοίχωμα του στομάχου. Παθήσεις όπως η νόσος Crohn και η σαρκοείδωση, αυξάνουν τον κίνδυνο γαστρίτιδας. Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση γαστρίτιδας είναι:
- Ηλικία: με την πάροδο των ετών το τοίχωμα του στομάχου τείνει να γίνεται πιο λεπτό, αυξάνοντας τις πιθανότητες γαστρίτιδας
- Αλκοόλ: το αλκοόλ προκαλεί ερεθισμό, ενώ μπορεί να διαβρώσει τα τοιχώματα του στομάχου, με αποτέλεσμα να γίνεται πιο ευαίσθητο στην επίδραση των πεπτικών υγρών
- Φάρμακα: η λήψη φαρμακευτικών σκευασμάτων όπως τα αναλγητικά σε μεγαλύτερη από την συνιστώμενη ποσότητα μπορεί να αποδυναμώσει το προστατευτικό τοίχωμα του στομάχου
- Βακτηριακές λοιμώξεις: το ελικοβακτηρίδιο σχετίζεται με εκδήλωση γαστρίτιδας ή άλλες γαστρεντερικές διαταραχές. Η ευπάθεια μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικούς παράγοντες ή στον τρόπο ζωής
- Αυτοάνοσα: η αυτοάνοση γαστρίτιδα οφείλεται στην επίθεση του ίδιου του ανοσοποιητικού συστήματος στα κύτταρα που συνθέτουν το τοίχωμα του στομάχου, προκαλώντας σταδιακά την αποδυνάμωσή του. Αυτό το είδος γαστρίτιδας εμφανίζεται πιο συχνά σε άτομα που έχουν διαγνωστεί με θυρεοειδίτιδα Hashimoto, διαβήτη τύπου Ι κ.α.
Γαστρίτιδα – Συμπτώματα
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα γαστρίτιδας περιλαμβάνουν:
- Πόνο ψηλά στην κοιλιά
- Έμετο
- Λόξυγγα
- Ναυτία
- Απώλεια όρεξης
- Μαύρα κόπρανα
- Φούσκωμα
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Αρχικά ο γαστρεντερολόγος θα καταγράψει το προσωπικό και οικογενειακό ιατρικό ιστορικό του ατόμου και θα προχωρήσει σε κλινική εξέταση. Στη συνέχεια θα ζητήσει να πραγματοποιηθούν ορισμένες εξετάσεις για τη διάγνωση της γαστρίτιδας οι οποίες περιλαμβάνουν:
- Ενδοσκόπηση
- Εξέταση αίματος
- Τεστ κοπράνων
Πότε πρέπει το άτομο να επισκεφτεί τον γιατρό;
Η δυσπεψία ή ο πόνος στο στομάχι ως μεμονωμένο περιστατικό δεν απαιτεί απαραίτητα επίσκεψη στον γιατρό. Συνήθως τέτοιου είδους επεισόδια διαρκούν λίγο και υποχωρούν μόνα τους ή με λήψη κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής. Αν όμως τα συμπτώματα επιμείνουν για περισσότερο από μια εβδομάδα, είναι καλό να συμβουλευτούμε τον γιατρό. Όταν η γαστρίτιδα δεν αντιμετωπίζεται σωστά, μπορεί να οδηγήσει σε έλκος ή αιμορραγία στομάχου.
Γαστρίτιδα – Θεραπεία
Η θεραπεία περιλαμβάνει την λήψη αντιόξινων και άλλων φαρμακευτικών σκευασμάτων που θα μειώσουν τα οξέα του στομάχου. Με την λήψη τους, ανακουφίζονται τα συμπτώματα και σταδιακά επιτυγχάνεται η επούλωση. Αν η γαστρίτιδα οφείλεται στο ελικοβακτηρίδιο, ο γιατρός θα συστήσει κατάλληλα αντιβιοτικά.
Οξεία Γαστρεντερίτιδα, από τι προκαλείται;
Μπορεί να προκληθεί από βακτήρια (όπως Salmonella, Shigella, Campylobacter, E. coli), ιούς όπως ροταϊός ή νοροϊός ή σπάνια παράσιτα (όπως αμοιβάδα, Giardia). Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ροταϊοί ευθύνονται κυρίως για την ιογενή γαστρεντερίτιδα στα παιδιά, ενώ οι νοροϊοί είναι η συχνότερη αιτία γαστρεντερίτιδας στους ενήλικες (ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες). Ο νοροϊός είναι ιδιαίτερα ανθεκτικός στο περιβάλλον και μπορεί να παραμείνει σε μολυσμένες επιφάνειες για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Γαστρίτιδα και Γαστρεντερίτιδα – Διατρόφη
Η γαστρίτιδα και η γαστρεντερίτιδα παρουσιάζουν πολλά κοινά συμπτώματα, όπως δυσφορία στο στομάχι, ναυτία και έμετο, αλλά έχουν επίσης σημαντικές διαφορές. Η γαστρίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί σε χρόνια μορφή, ενώ η γαστρεντερίτιδα είναι τυπικά παροδική. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τις διαφορές και τις ομοιότητες τους, καθώς και τις διατροφικές παρεμβάσεις που απαιτούνται σε κάθε περίπτωση.
Γαστρίτιδα και άγχος
Η γαστρίτιδα και το άγχος συνδέονται στενά, καθώς το στρες μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του στομάχου και να εντείνει τα συμπτώματα της γαστρίτιδας. Το άγχος αυξάνει την παραγωγή γαστρικού οξέος και μειώνει την ανθεκτικότητα του στομαχικού βλεννογόνου, καθιστώντας το στομάχι πιο ευαίσθητο σε φλεγμονές και ερεθισμούς. Έτσι, όταν κάποιος βιώνει έντονο ή χρόνιο άγχος, είναι πιο πιθανό να εκδηλώσει συμπτώματα όπως πόνο στο στομάχι, ναυτία, κάψιμο και δυσπεψία, που συνδέονται με τη γαστρίτιδα.
Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, είναι σημαντική η διαχείριση του άγχους μέσω τεχνικών χαλάρωσης, όπως βαθιές αναπνοές και γιόγκα. Παράλληλα, η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο – συνιστάται η αποφυγή όξινων και πικάντικων τροφών, καθώς και καφεΐνης και αλκοόλ, που μπορεί να επιδεινώσουν τη φλεγμονή. Σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή και ήπια άσκηση, οι αλλαγές αυτές μπορούν να μειώσουν την ένταση των συμπτωμάτων και να βελτιώσουν τη συνολική ποιότητα ζωής του ατόμου.
Γαστρίτιδα σε παιδιά
Η γαστρίτιδα στα παιδιά είναι λιγότερο συχνή από ό,τι στους ενήλικες, όμως μπορεί να εμφανιστεί και σε μικρές ηλικίες, προκαλώντας πόνο και δυσφορία στο στομάχι. Στα παιδιά, οι αιτίες της γαστρίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν τη μόλυνση από το βακτήριο Helicobacter pylori, την κατανάλωση ερεθιστικών τροφών ή ποτών, τη λήψη φαρμάκων (όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη) και το στρες.
Η αντιμετώπιση της γαστρίτιδας στα παιδιά βασίζεται κυρίως στην αναγνώριση της αιτίας και στη ρύθμιση των παραγόντων που την προκαλούν. Στην περίπτωση βακτηριακής λοίμωξης, για παράδειγμα, μπορεί να δοθεί αντιβιοτική αγωγή. Παράλληλα, δίνονται οδηγίες για πιο ισορροπημένη διατροφή, με αποφυγή των τροφών που προκαλούν ερεθισμό, και συμβουλές για μείωση του στρες. Προσαρμογές στο καθημερινό πρόγραμμα, που περιλαμβάνουν τακτικά γεύματα και χαλαρωτικές δραστηριότητες, μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη μακροχρόνια αντιμετώπιση της γαστρίτιδας.
Γαστρίτιδα σε παιδιά – Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της γαστρίτιδας στα παιδιά μπορεί να περιλαμβάνουν κοιλιακό πόνο, συνήθως στην περιοχή του στομαχιού, καθώς και ναυτία και εμετό. Τα παιδιά μπορεί επίσης να παραπονιούνται για αίσθημα καψίματος ή δυσφορίας στο στομάχι, ειδικά μετά από γεύματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχει φούσκωμα, απώλεια όρεξης ή ακόμη και ανεξήγητη απώλεια βάρους.
Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι η καούρα και η δυσπεψία, ειδικά μετά την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών, όπως όξινες ή πικάντικες τροφές. Εάν η γαστρίτιδα είναι χρόνια ή σοβαρή, μπορεί να οδηγήσει σε κούραση ή ατονία, καθώς η δυσφορία επηρεάζει τη διάθεση και την όρεξη του παιδιού. Σε περιπτώσεις που τα συμπτώματα είναι έντονα ή επιμένουν, η επίσκεψη σε παιδίατρο ή γαστρεντερολόγο είναι απαραίτητη για σωστή διάγνωση και θεραπεία.
