Γαστροσκόπηση

Τι είναι η γαστροσκόπηση;

Η γαστροσκόπηση είναι μια εξέταση, κατά την οποία εξετάζεται λεπτομερώς ο οισοφάγος και το στομάχι και πραγματοποιείται όταν υπάρχει υποψία παθολογίας στην περιοχή (γαστρίτιδα, έλκος κ.α.). Η γαστροσκόπηση αποτελεί μια εξέταση που δίνει στους ιατρούς τη δυνατότητα ακριβούς διάγνωσης, η οποία επιβεβαιώνεται με τη λήψη βιοψιών. Αποτελεί μια ασφαλή, ανώδυνη και σύντομη εξέταση διάρκειας 10 με 15 λεπτών περίπου. Πραγματοποιείται με τη χρήση ενός ειδικού οργάνου, του γαστροσκοπίου, το οποίο απεικονίζει και καταγράφει το βλεννογόνο των ζητούμενων οργάνων.

Πότε γίνεται η γαστροσκόπηση;

Η γαστροσκόπηση μπορεί να γίνει είτε για λόγους διαγνωστικούς είτε για θεραπευτικούς. Συγκεκριμένα, με τη γαστροσκόπηση διερευνώνται η δυσφαγία και ο επίμονος πόνος στην κοιλιά και το στομάχι. Μπορεί να διαγνωστεί το γαστρικό έλκος και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, να αντιμετωπιστεί η αιμορραγία του ανώτερου πεπτικού και η απόφραξη του οισοφάγου. Ακόμα, η γαστροσκόπηση βοηθά στην ανεύρεση πολυπόδων, καρκίνου ή καρκινοειδών, παρακολουθείται η αυτοάνοση γαστρίτιδα, ο οισοφάγος Barrett και ελέγχεται η περιοχή για ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και για κοιλιοκάκη. Τέλος, με τη γαστροσκόπηση μπορεί να γίνει έλεγχος μετά από εγχείρηση στομάχου έλεγχος σε εμμένουσα ναυτία ή/και εμετό, μαύρα κόπρανα ή αίμα στα κόπρανα και στην ανεξήγητη απώλεια σωματικού βάρους.

Πότε γίνεται η γαστροσκόπηση;

Η συχνότητα με την οποία πρέπει να υποβάλλεται κάποιος σε γαστροσκόπηση εξαρτάται από την ιατρική του κατάσταση και τις συστάσεις του/της θεράποντα ιατρού. Σε υγιείς ενήλικες χωρίς συμπτώματα, η εξέταση δεν είναι απαραίτητη σε τακτική βάση. Ωστόσο, άτομα με χρόνια γαστρεντερικά προβλήματα, όπως γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αυτοάνοση γαστρίτιδα ή ιστορικό έλκους, μπορεί να χρειάζεται να υποβάλλονται σε γαστροσκόπηση κάθε λίγα χρόνια για την παρακολούθηση της κατάστασής τους. Επιπλέον, σε περιπτώσεις που υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου, όπως στον οισοφάγο Barrett ή σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό γαστρεντερικών νεοπλασιών, οι έλεγχοι μπορεί να είναι πιο συχνοί, σύμφωνα πάντα με τις ιατρικές οδηγίες.

Ποιοι δεν πρέπει να υποβληθούν σε γαστροσκόπηση;

Αν και η γαστροσκόπηση είναι γενικά μια ασφαλής διαδικασία, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις όπου ενδέχεται να μην συνιστάται. Ασθενείς με σοβαρά καρδιολογικά ή αναπνευστικά προβλήματα πρέπει να ενημερώσουν τον/την ιατρό τους, καθώς η ενδοφλέβια μέθη μπορεί να επηρεάσει την κατάστασή τους. Επίσης, άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αιμορραγίας σε περίπτωση βιοψίας. Σε κάθε περίπτωση, η τελική απόφαση λαμβάνεται σε συνεργασία με τον/την θεράποντα ιατρό, αφού ληφθούν υπόψη οι πιθανοί κίνδυνοι και οφέλη της εξέτασης.

Πώς γίνεται η γαστροσκόπηση;

Πριν την έναρξη της γαστροσκόπησης χορηγείται ενδοφλέβια μέθη. Ο/Η ιατρός τοποθετεί το γαστροσκόπιο μέσα στο στόμα του/της ασθενούς, το οποίο πρέπει να καταπιεί. Εν συνεχεία, ο/η ιατρός περνά το γαστροσκόπιο από τον οισοφάγο στο στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο. Μέσω της κάμερας που υπάρχει στο γαστροσκόπιο η οποία είναι συνδεδεμένη με μια εξωτερική οθόνη, μπορεί ο/η ιατρός να δει το εσωτερικό του στομάχου και με αυτόν τον τρόπο να διαπιστώσει εάν υπάρχουν φλεγμονές ή βλάβες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, λαμβάνονται βιοψίες. Η διαδικασία διαρκεί περίπου 10 με 15 λεπτά, εκτός εάν η μέθοδος χρησιμοποιείται ως θεραπεία για κάποιο από τα προαναφερθέντα προβλήματα, οπότε μπορεί να διαρκέσει περισσότερο. Η γαστροσκόπηση είναι μια διαδικασία ταχεία και ανώδυνη, η οποία δεν απαιτεί νοσηλεία.

Ποια είναι η προετοιμασία που απαιτείται για τη γαστροσκόπηση;

Πριν τη γαστροσκόπηση θα πραγματοποιηθεί ένα ραντεβού με τον/την ιατρό, όπου θα ενημερωθεί ο/η ασθενής για τη διαδικασία. Ο/Η ασθενής πρέπει να αναφέρουν οποιαδήποτε χρόνια ασθένεια ή αλλεργία και φαρμακευτική αγωγή. Αρκετές ώρες πριν τη γαστροσκόπηση απαγορεύεται η κατανάλωση τροφής και υγρών. Ο ακριβής χρόνος εξαρτάται από το είδος της εξέτασης και θα ενημερώσει τον/την ασθενή ο/η ιατρός.

Τι πρέπει να προσέξετε μετά τη γαστροσκόπηση;

Μετά τη γαστροσκόπηση ο/η ασθενής δεν πρέπει να αποχωρήσει αμέσως από το ιατρείο, αλλά να παρέλθει λίγος χρόνος. Απαγορεύεται η οδήγηση για λίγες ώρες και για το υπόλοιπο της ημέρας συνιστάται ξεκούραση. Ακόμα, πρέπει να αποφεύγονται το αλκοόλ, η οδήγηση, η άρση βαρών, η εργασία και οποιαδήποτε σωματική δραστηριότητα. Ο/Η ιατρός θα σας δώσει οδηγίες σε περίπτωση που πρέπει να προσαρμόσετε τι διατροφικές σας συνήθειες για κάποιο χρονικό διάστημα. Σε περίπτωση που μέσα στις επόμενες 2 ημέρες μετά τη γαστροσκόπηση ανεβάσετε υψηλό πυρετό, παρουσιάσετε ξηροστομία, ζαλάδα, εμετό ή πόνο στο στήθος, θα πρέπει να ενημερώσετε αμέσως τον/την ιατρό σας.

Τι μπορώ να φάω μετά την γαστροσκόπηση;

Μετά τη γαστροσκόπηση, είναι σημαντικό να ακολουθήσετε μια διατροφή που θα προστατεύει το πεπτικό σας σύστημα, ιδιαίτερα αν έχουν χορηγηθεί αναισθητικά ή αν πραγματοποιήθηκαν βιοψίες κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Τις πρώτες ώρες προτιμήστε καθαρά υγρά, όπως νερό, τσάι από βότανα ή ελαφριούς ζωμούς, ώστε να ενυδατωθείτε χωρίς να επιβαρυνθεί το στομάχι σας. Αργότερα, μπορείτε σταδιακά να καταναλώσετε μαλακές και εύπεπτες τροφές, όπως βραστό ρύζι, πουρέ πατάτας, σκέτο γιαούρτι ή βραστά λαχανικά. Είναι καλό να αποφεύγετε πικάντικα, όξινα ή λιπαρά τρόφιμα, καθώς μπορεί να ερεθίσουν τον βλεννογόνο του στομάχου, ειδικά αν διαπιστώθηκε γαστρίτιδα κατά την εξέταση.

Μπορώ να κάνω γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση μαζί;

Η γαστροσκόπηση και η κολονοσκόπηση αποτελούν δύο σημαντικές ενδοσκοπικές εξετάσεις που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση παθήσεων του ανώτερου και του κατώτερου πεπτικού συστήματος, αντίστοιχα. Σε περιπτώσεις που κρίνεται απαραίτητος ο ταυτόχρονος έλεγχος του στομάχου και του παχέος εντέρου, οι δύο αυτές εξετάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν την ίδια ημέρα χωρίς κανένα πρόβλημα. Συνήθως, η διαδικασία ξεκινά με τη γαστροσκόπηση και ακολουθεί η κολονοσκόπηση, ενώ ο ασθενής παραμένει υπό αναισθησία, γεγονός που μειώνει την ταλαιπωρία και εξοικονομεί χρόνο.

Υπάρχουν κίνδυνοι από την γαστροσκόπηση;

Η γαστροσκόπηση αποτελεί μια πολύ ασφαλή εξέταση. Ερεθισμός στον φάρυγγα μπορεί να προκληθεί σε κάποιες περιπτώσεις, ο οποίος όμως υποχωρεί μετά από λίγες ώρες. Σε σπάνιες περιπτώσεις έχει αναφερθεί εισρόφηση τροφών ή γαστρικών υγρών στους πνεύμονες, η οποία όταν συνοδεύεται από πυρετό, χορηγείται αντιβίωση.