Τα εκκολπώματα θεωρούνται ένα εξαιρετικά συχνό φαινόμενο, ειδικά στα άτομα της τρίτης ηλικίας. Είναι μικρές, επίκτητες προβολές (σάκοι), οι οποίες εμφανίζονται στα τοιχώματα του παχέος εντέρου. Η νόσος, η οποία προκαλείται από τα εκκολπώματα ονομάζεται εκκολπωμάτωση.
Ποια είναι η αιτία εμφάνισης των εκκολπωμάτων;
Τα εκκολπώματα δημιουργούνται στο παχύ έντερο, συγκεκριμένα σε αδύναμα σημεία του, τα οποία δεν αντέχουν τις υψηλές εσωτερικές πιέσεις που αναπτύσσονται μέσα στο έντερο κατά το πέρασμα των κοπράνων και κατά τις συσπάσεις του ίδιου του εντέρου. Εμφανίζονται πιο συχνά στο σιγμοειδές μέρος του παχέος εντέρου (αν και μπορούν να παρουσιαστούν σε οποιοδήποτε σημείο του) και ποικίλλουν σε μέγεθος.
Τα εκκολπώματα έχουν άμεση σχέση και με τη φτωχή διατροφή σε φυτικές ίνες, καθώς αυτές είναι που εξασφαλίζουν τη σωστή λειτουργία του εντέρου. Οι φυτικές ίνες περνούν μέσα από τον αυλό, χωρίς να διασπώνται και να κατακρατούν νερό, κάνοντας με αυτόν τον τρόπο τα κόπρανα μαλακά και εύκολα να αποβληθούν. Έτσι τα τοιχώματα του παχέος εντέρου δεν είναι αδύναμα και η πιθανότητα δημιουργίας εκκολπωμάτων ελαχιστοποιείται.
Τι συμπτώματα προκαλούν τα εκκολπώματα;
Τα εκκολπώματα, τις περισσότερες φορές, δεν παρουσιάζουν κάποιο σύμπτωμα. Όταν υπάρχουν συμπτώματα αυτά είναι συνήθως η επίμονη δυσκοιλιότητα και οι ήπιες κράμπες. Εάν όμως μέσα στα εκκολπώματα παγιδευτούν κόπρανα ή μικρόβια από το έντερο, δημιουργείται φλεγμονή, η οποία ονομάζεται εκκολπωματίτιδα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα συμπτώματα είναι πόνος και ευαισθησία στην αριστερή πλευρά της κάτω κοιλίας, ρίγη, πυρετός, εμετός και έντονη δυσκοιλιότητα.
Πώς διαγιγνώσκονται τα εκκολπώματα;
Τα εκκολπώματα διαγιγνώσκονται συνήθως τυχαία σε κάποια άλλη εξέταση του παχέος εντέρου, όπως την κολονοσκόπηση, και αυτό γιατί όπως αναφέραμε τις περισσότερες φορές δεν παρουσιάζουν κάποιο σύμπτωμα. Επίσης μπορούν να ανακαλυφθούν με τον ακτινολογικό έλεγχο με βαριούχο υποκλυσμό και με αξονική τομογραφία. Με την αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας αναδεικνύεται και η έκταση της νόσου. Ενδείκνυται ακόμα και σε περίπτωση κρίσης εκκολπωματίτιδας. Σε αυτήν τη συγκεκριμένη φάση, η κολονοσκόπηση θα πρέπει να αποφεύγεται και να πραγματοποιείται μετά το πέρας της κρίσης, ώστε να αποφεύγεται τραυματισμός του εντέρου.
Πώς προλαμβάνονται τα εκκολπώματα;
Η κυριότερη μέθοδος πρόληψης των εκκολπωμάτων είναι η ισορροπημένη. Η πλούσια σε φυτικές ίνες διατροφή βοηθά στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Οι τροφές που θα πρέπει να καταναλώνονται είναι τα φρέσκα φρούτα (χωρίς φλούδα), φρέσκα λαχανικά, όσπρια, ψωμί και δημητριακά ολικής αλέσεως. Ακόμα, η σωματική άσκηση βοηθά στην καλύτερη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος, όπως και η καθημερινή κατανάλωση υγρών (περίπου 8-10 ποτήρια).
Πώς αντιμετωπίζονται τα εκκολπώματα;
Τα εκκολπώματα σε ασυμπτωματικούς ασθενείς δεν χρειάζονται κάποια ιδιαίτερα θεραπεία. Αυτό που μπορούν μα κάνουν είναι η βελτίωσης της διατροφής με αύξηση των φυτικών ινών και των υγρών, για την αποφυγή της δυσκοιλιότητας. Με αυτό τον τρόπο μειώνονται τα συμπτώματα και οι πιθανότητες επιπλοκής, δηλαδή η εκκολπωματίτιδα και η αιμορραγία. Σε περίπτωση που εμφανιστούν επεισόδια φλεγμονών με αποτέλεσμα την απειλητική επιπλοκή, η λύση είναι η συντηρητική αγωγή με αντιβιοτικά φάρμακα στην αρχή και εάν η κατάσταση και δεν βελτιώνεται εντός 72 ωρών τότε απαιτείται χειρουργική επέμβαση. Στη χειρουργική επέμβαση, η οποία πραγματοποιείται λαπαροσκοπικά, στόχος είναι η αφαίρεση του πάσχοντος τμήματος του εντέρου με τα περισσότερα εκκολπώματα, το οποίο τις περισσότερες φορές αν όχι πάντα είναι το σιγμοειδές.
