Η αιμορραγία του πεπτικού συστήματος αποτελεί μια σοβαρή ιατρική κατάσταση που μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του πεπτικού σωλήνα, από τον οισοφάγο έως και τον πρωκτό. Οι αιτίες ποικίλουν ανάλογα με το τμήμα του πεπτικού που επηρεάζεται, ενώ η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη επιπλοκών.
Αιτίες Αιμορραγίας
Η αιμορραγία διακρίνεται σε:
- Ανώτερου Πεπτικού Συστήματος: Περιλαμβάνει τον οισοφάγο, το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο.
- Κατώτερου Πεπτικού Συστήματος: Περιλαμβάνει το λεπτό και το παχύ έντερο, το ορθό και τον πρωκτό.
Αιτίες Ανώτερου Πεπτικού
- Πεπτικό Έλκος: Η πιο συχνή αιτία, συχνά λόγω μόλυνσης από Helicobacter pylori ή χρήσης μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ).
- Γαστρίτιδα: Φλεγμονή του στομάχου που μπορεί να προκληθεί από αλκοόλ, στρες ή φάρμακα.
- Κιρσοί Οισοφάγου: Συνήθως σχετίζονται με κίρρωση του ήπατος.
- Σύνδρομο Mallory-Weiss: Ρήξη του βλεννογόνου του οισοφάγου ή του στομάχου λόγω έντονου εμετού.
Αιτίες Κατώτερου Πεπτικού
- Εκκολπώματα: Σάκοι στο τοίχωμα του εντέρου που μπορεί να φλεγμαίνουν ή να αιμορραγήσουν.
- Αιμορροΐδες: Διόγκωση των φλεβών στον πρωκτό, συνήθης αιτία αιμορραγίας κατά την αφόδευση.
- Φλεγμονώδεις Παθήσεις: Όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn.
- Νεοπλάσματα: Καρκίνος ή πολύποδες στο έντερο.
Συμπτώματα
Η αιμορραγία μπορεί να εμφανιστεί με:
- Αιματέμεση: Εμετός με αίμα, υποδηλώνει αιμορραγία ανώτερου πεπτικού.
- Αιματοχυσία: Φρέσκο αίμα στα κόπρανα, ενδεικτικό κατώτερης αιμορραγίας.
- Συμπτώματα αναιμίας: Ωχρότητα, κόπωση, ταχυκαρδία.
Διαγνωστική Προσέγγιση
Η διάγνωση περιλαμβάνει:
- Ενδοσκόπηση: Γαστροσκόπηση ή κολονοσκόπηση για την άμεση ανεύρεση της αιμορραγικής εστίας.
- Απεικονιστικές εξετάσεις: Αξονική τομογραφία ή αγγειογραφία σε περιπτώσεις όπου η ενδοσκόπηση δεν αποκαλύπτει την αιτία.
- Εργαστηριακές εξετάσεις: Μέτρηση αιματοκρίτη, αιμοσφαιρίνης και δεικτών πηκτικότητας.
Θεραπευτικές Παρεμβάσεις
1. Υποστηρικτική Φροντίδα
- Αντιμετώπιση υποογκαιμίας: Χορήγηση υγρών και μεταγγίσεις αίματος.
- Διακοπή φαρμάκων: Όπως ΜΣΑΦ και αντιπηκτικά, εφόσον είναι δυνατό.
2. Ενδοσκοπική Θεραπεία
Η ενδοσκόπηση αποτελεί τη βασική θεραπευτική μέθοδο για:
- Καυτηριασμό αγγείων.
- Έγχυση αιμοστατικών ουσιών.
- Τοποθέτηση clips.
3. Φαρμακευτική Αγωγή
- Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs): Σε περιπτώσεις πεπτικού έλκους.
- Οκτρεοτίδη: Για την αιμορραγία από κιρσούς οισοφάγου.
4. Χειρουργική Επέμβαση
Σε περιπτώσεις που η ενδοσκοπική θεραπεία αποτυγχάνει ή η αιμορραγία είναι ακατάσχετη.
Πρόγνωση και Πρόληψη
Η πρόγνωση εξαρτάται από την αιτία, τη σοβαρότητα της αιμορραγίας και την ταχύτητα παρέμβασης. Η πρόληψη περιλαμβάνει:
- Έγκαιρη αντιμετώπιση του Helicobacter pylori.
- Αποφυγή υπερβολικής χρήσης ΜΣΑΦ.
- Τακτικός έλεγχος σε ασθενείς με ιστορικό κιρσών ή πεπτικού έλκους.
Η αιμορραγία του πεπτικού συστήματος αποτελεί μια επείγουσα κατάσταση που απαιτεί άμεση διάγνωση και θεραπεία για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών και τη διατήρηση της υγείας του ασθενούς.
